Κατηγορίες:
Συναντήσεις με τον Αϊνστάιν
Λίγα λόγια για το βιβλίο:
Σε εννέα δοκίμια και κείμενα διαλέξεων που συνέγραψε κατά τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Werner Heisenberg προσφέρει μια τολμηρή αποτίμηση της επιστημονικής μεθόδου στον 20ό αιώνα, και συσχετίζει τη φιλοσοφική της επίδραση στη σύγχρονη κοινωνία και την επιστήμη με τα επί μέρους στοιχεία της μοριακής βιολογίας, της αστροφυσικής και των συναφών επιστημονικών κλάδων. Είναι τα προβλήματα που θέτουμε και προσπαθούμε να επιλύσουμε της ελεύθερης επιλογής μας και σύμφωνα με τα δικά μας συνειδητά ενδιαφέροντα; Μήπως κάθε φορά καθορίζεται από την ιστορική πορεία ποια φαινόμενα αξίζει να μελετηθούν; O Heisenberg πραγματεύεται αυτά τα θέματα με φιλοσοφικούς όρους της πιο μεγάλης εμβέλειας, διευκρινίζοντάς τα με χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Τα άρθρα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο είναι «Η παράδοση στην επιστήμη», «Η εξέλιξη των εννοιών στην ιστορία της κβαντομηχανικής», «Η απαρχή της κβαντομηχανικής στο Γκαίττινγκεν», «Η κοσμική ακτινοβολία και τα θεμελιώδη προβλήματα στη φυσική», «Τι είναι ένα στοιχειώδες σωματίδιο;», «Ο ρόλος της φυσικής των στοιχειωδών σωματιδίων στην παρούσα ανάπτυξη της επιστήμης», «Συναντήσεις και συζητήσεις με τον Άλμπερτ Αϊνστάιν», «Τα κριτήρια ορθότητας των κλειστών θεωριών της φυσικής», και «Σκέψεις για το βιβλίο Το ταξίδι του καλλιτέχνη στα ενδότερα». Επίσης, περιλαμβάνεται ένας επίλογος γραμμένος από τον Hans-Peter Dürr.
«Η ιστορία της φυσικής δεν είναι μόνο μια σειρά πειραματικών ανακαλύψεων και παρατηρήσεων που ακολουθούνται από τη μαθηματική τους περιγραφή· είναι επίσης μια ιστορία εννοιών. Για την κατανόηση των φαινομένων, η πρώτη προϋπόθεση είναι η εισαγωγή των κατάλληλων εννοιών. Μόνο με την αρωγή των ορθών εννοιών μπορούμε πραγματικά να γνωρίσουμε τι παρατηρήθηκε. Όταν εισερχόμαστε σε ένα καινούργιο πεδίο, χρειάζονται πολύ συχνά νέες έννοιες, που εμφανίζονται συνήθως με μια μάλλον ασαφή και ατελή μορφή. Αργότερα τροποποιούνται, μερικές φορές εγκαταλείπονται ολοκληρωτικά και αντικαθίστανται από καλύτερες έννοιες, οι οποίες τότε είναι τελικά σαφείς και ορίζονται επακριβώς. Θα ήθελα να περιγράψω αυτή την ανάπτυξη αναφέροντας τρεις περιπτώσεις που ήταν σημαντικές για την εργασία μου. Πρώτα, την έννοια της διακριτής στάσιμης κατάστασης, μια καταφανώς θεμελιώδη έννοια στην κβαντική θεωρία. Κατόπιν, την έννοια της κατάστασης, όχι απαραίτητα στάσιμης ή διακριτής, η οποία μπόρεσε να γίνει κατανοητή μόνο μετά την ανάπτυξη της κβαντομηχανικής και της κυματομηχανικής. Και τέλος, τη στενά συνδεδεμένη με τις άλλες έννοια του στοιχειώδους σωματιδίου, η οποία είναι υπό συζήτηση μέχρι σήμερα. Έτσι, τα δύο πρώτα μέρη της ομιλίας μου θα έχουν ιστορικό χαρακτήρα, αν και δεν σκοπεύω να αναφερθώ σε όλα τα λάθη που κάναμε πριν πενήντα χρόνια, και το τελευταίο μέρος θα αναφέρεται στα προβλήματα του καιρού μας και στα λάθη που πιθανόν γίνονται…»
—Από το δοκίμιο «Η εξέλιξη των εννοιών στην ιστορία της κβαντομηχανικής»