Σμύρνη (Τόμος Α)

Λίγα λόγια για το βιβλίο:

Το βιβλίο του Scherzer εξετάζει αναλυτικά και σε βάθος τη Σμύρνη από απόψεως γεωγραφικής, οικονομικής και πολιτιστικής, κατά τον 19ο αιώνα, εποχή της εντυπωσιακής ακμής της. Εκείνο που διαφαίνεται έντονα στα γραφόμενα του Scherzer είναι η δυναμική προσφορά του ελληνικού στοιχείου στην άνθηση αυτή και η επιβλητική παρουσία του στον χώρο αυτό της Μ. Ασίας.

Η μεθοδικότητα, ο επιστημονικός τρόπος γραφής, η τεκμηρίωση αποτελούν τις μεγάλες αρετές του συγγραφέα και κατέστησαν το έργο του πρότυπη μελέτη που μεταφράστηκε, μάλιστα, για τα προσόντα της αυτά λίγο μετά την πρώτη έκδοσή της στη γαλλική γλώσσα.

Στο παρόν Α΄ μέρος ο Αυστριακός επιστήμονας ασχολείται με τη γεωργία, την υγεία, τα δικαστήρια, την οικονομία, τους λαούς της περιοχής, την κοινωνική πρόνοια, την παιδεία, το εμπόριο, τις επικοινωνίες, το τραπεζικό σύστημα, τις ασφάλειες και τα προϊόντα του φυτικού βασιλείου, που καλλιεργούνται στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης.

• «[...] Ο Έλληνας, αντίθετα από τον Τούρκο, αν και το ίδιο λιτοδίαιτος, είναι πολύ πιο φιλόδοξος και πιο δραστήριος. Αγαπά το σπίτι του και του αρέσει να ντύνεται τις ημέρες των εορτών με όμορφα ρούχα [...]».

• «Οι Έλληνες είναι πιο έξυπνοι, πιο δραστήριοι και πιο προκομμένοι από τους Τούρκους. Αλλά, καθώς το παραθαλάσσιο και νησιωτικό έδαφος που κατοικούν, είναι ανώμαλο και ξερό, άρα απρόσφορο για τα δημητριακά, ασχολούνται κυρίως με τη διατροφή κατοικιών και την αμπελουργία».

• «Ένας από τους μεγάλους πόρους του νομού είναι η συκιά που δίνει τα ονομαστά σύκα της Σμύρνης, τα τόσο φημισμένα στην Ευρώπη και στην Αμερική [...]».

• «Το εμβόλιο είναι εντελώς προαιρετικό, αλλά ο χριστιανικός πληθυσμός που γνωρίζει τα καλά του δαμαλισμού, εμβολιάζεται και ξαναεμβολιάζεται. Οι Μουσουλμάνοι, αντίθετα, από θρησκευτική προκατάληψη, τον αρνούνται [...]».

• «Η οργάνωση της δικαιοσύνης και οι αρμοδιότητες των δικαστηρίων γίνονται φανερές από τα ετερόκλητα στοιχεία που συγκεντρώνονται σ’ ένα τόσο εκτεταμένο εμπορικό κέντρο και οφείλουν την ύπαρξή τους στα διαφορετικά ήθη, θρησκεία και γλώσσα των εθνοτήτων που κατοικούν στην Οθωμανική αυτοκρατορία [...]».

• «[...] Η αμέλεια είναι ένα από τα κυριότερα μειονεκτήματα του χαρακτήρα [των Τούρκων]. Το αύριο δεν τους ενδιαφέρει καθόλου. Στις περιοχές που συμβιώνουν με τους Έλληνες και τους Αρμένιους, υπολείπονται φανερά σε σχέση με αυτούς [...]».